معرفی شهرستان تربت جام لباس محلی تربت جام : (معرفی شهرستان تربت جام) تربت جام از جمله با قدمت ترین شهرهای استان خراسان رضوی می باشد ،که از تاریخ و فرهنگ بالایی برخوردار بوده و جذابیت‌های زیادی را داراست، و اقوام زیادی جهت تفریح و گردش میهمان این شهرستان می شوند؛ از جمله اقوام ترکمن،بلوچ […]
معرفی شهرستان تربت جام
تربت جام از جمله با قدمت ترین شهرهای استان خراسان رضوی می باشد ،که از تاریخ و فرهنگ بالایی برخوردار بوده
و جذابیت‌های زیادی را داراست، و اقوام زیادی جهت تفریح و گردش میهمان این شهرستان می شوند؛ از جمله اقوام ترکمن،بلوچ ، عرب و غیره .با این حال زبان اکثر مردم این شهرستان فارسی می باشد .
مردم تربت جام لباس های محلی و منحصر به فرد خود را می پوشند . عموماً لباس های محلی مردم تربت جام پیراهن شلوار های سفید می باشد . لباس های محلی مردان تربت جام در گذشته به دو شکل بوده است .
یک لباس خان ها که به لباس بر چاک مشهور بود. یعنی در قسمت چپ و راست دامن این لباس چاک و یا برشی ایجاد شده بود که لباس را به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می کرد.
در حال حاضر به این گونه دوخت لباس ،لباس پاکستانی و یا افغانستانی گفته می شود.
شکل دوم لباس، لباس کشاورزان است .که به صورت چهل تیکه بود یعنی این لباس به وسیله تیکه های گوناگون دوخته می شد و چین دار بودن این لباس ویژگی متمایز کردن آن بوده است . مردان آنها یک مندیل سفید را دور کلاه قرص می‌پیچند ، آنگاه روی سر خود قرار می‌دهند . جنس این کلاه از الیاف سیمی با کیفیت با آستری نرم و مخملی شکل دوخته می شود .
مندیل ها در قدیم از جنس کرباس تولید می شد با این حال اکنون با کیفیت ترین مندیل ها از جنس فاج تهیه می شود .
چقه: این نوع لباس یک حالت چرمی مانند داشت که اشخاص آن را مانند کاپشن به تن می‌کردند .
یکی دیگه از لباس های این مردم واسکت ناجی لیقه نام دارد که بر روی لباس می پوشند . این در واقع نماد تاریکی در مقابل نور و روشنایی می باشد .
جلیقه ها بیشتر به صورت حلقه آستین و بالاتنه می باشند . اغلب مواقع به رنگ مشکی دوخته می شوند . شلوارهای محلی مردان این شهر بسیار گشاد بوده که تنبان نام دارد .
علاوه بر این کشاورزان این مرز و بوم یک شال کمر ،به کمر خویش می بندند و به منظور جلوگیری از سرما و گزش حشرات یک پتک به پای خود می پیچند . دیتا به پوششی از جنس پشم بوده که به منظور مراقبت از پا در زمستان و یا مقاومت در برابر نیش و گزش مار و عقرب به پا پیچیده می شد . کفش های محلی این مردمان گالش نام دارد . پوشش محلی زنان این شهرستان نیز شامل یک پیراهن دورچین زیبا ،یک روسری به نام قدیفه یا چارقد که دستمال سیاه رنگ کوچکی به عنوان لچک روی آن قرار می گیرد می باشد .
امروزه نسل جدید این مردم تغییراتی در لباس محلی این شهرستان به وجود آورده اند اما نسل قدیم و میانسال این شهرستان همچنان لباس های محلی خود را بر تن می‌کنند .
موسیقی تربت جام از جمله معروف ترین نمادهای فرهنگی هنری این شهرستان می باشد ، که دارای پیشینه تاریخی است . ساز دوتار از جمله پر کاربردترین سازها در بین مردم این شهر می باشد چرا که در نواختن دوتار بسیار ماهر عمل می کنند . نواختن انواع موسیقی از گذشته در تاریخ این شهر با علاقه زیاد مردم آنان ادامه یافته است .
از این رو شاخه های آواز خوانی در زمینه‌های صلوات خوانی ،دوبیتی ،چهار بیتی، و غیره سروده شده است .
از گذشته تاکنون رقص های محلی از جمله آداب و رسوم فرهنگی مردم تربت جام بوده است از جمله این رقص های معروف شهر تربت جام می توان به موارد زیر اشاره نمود :
هتم یا هتن در معنی لغوی به معنی شیر جنگی یا کرانه‌های کوه و یکی از سماع عارفانه محسوب می‌شود .برای رقص هتم اشخاص دایره‌ای را با یکدیگر درست می‌کنند و در هنگام رقصیدن و چرخیدن پاهای خود را محکم به زمین می کوبند.
کم کم با تندتر شدن رقص شان و در حال رقصیدن دست های خود را به هم میزنند در واقع به هم نزدیک شده و دایره رقص را کوچک تر می کنند و این روال را همچنان ادامه می دهند در این هنگام نیز سازونواهای محلی تربت جام نواخته می شود.
چوب بازی مردمان تربت جام به عنوان نمونه‌ای از شمشیربازی ایران باستان به حساب آورده می‌شود .در این نوع بازی دو نفر به شکل دایره‌ای می‌چرخند و در حال بازی کردن ناگهان نفرات اول چوب های خود را به چوب های نفر دوم می زند .
در صورتی که چوب هر یک از طرفین بشکند باید بازی را ترک کرده و از دایره خارج شود در هنگام رقصیدن این نوع بازی نیز نواهای محلی تربت جام نواخته می شود .
باید به این نکته توجه نمود که فعالیت هایی در رابطه با صنایع دستی نیز در این شهر انجام می‌شود. قالی بافی، خورجین بافی، کرباس بافی ،همچنین ساختن ظروف سفالی از جمله هنرهای دستی این مردم به شمار می آید .
مردمان این شهر با مهارت و از روی عشق و علاقه به انجام این فعالیت ها می پردازند به طوری که حتی قالی دستباف تربت جام به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود .
خوردن غذاهایی همچون؛ اشکنه قرمه، گورماست، آش کشک، آش خلوک، آش قره قروت و غیره .خالی از لطف و اعتبار نیست که به عنوان غذاهای محلی تربت جام امتحان نمایید و از خوردن آنها لذت ببرید .
قالی های دستباف تربت جام که به دست زنان هنرمند این دیار نقش بافی می‌شوند از بارزترین سوغاتی های این شهر می باشد ،علاوه بر این خربزه تربت جام نیز در کشور معروف و شناخته شده است . زعفران و چادر سنتی نیز از دیگر سوغاتی ها و هدیه های این خاک غنی می باشد .
از جمله بارزترین اثر های تاریخی فرهنگی و گردشگری تربت جام :
آرامگاه شیخ احمد جامی ،در شمال غربی این شهرستان واقع شده است .که همه ساله گردشگران زیادی برای سیر و سیاحت و زیارت به این مکان زیارتی و تفریحی سفر می‌کنند . آرامگاه شاهزاده قاسم انوار که از صوفیان بزرگ ایران زمین بوده در یکی از روستاهای این شهرستان می باشد که نظر تاریخ نگاران ایران را در این شهرستان به خود جلب کرده است . مدرسه امیرشاه ملک ،برج علی آباد ،مسجد عتیق، رباط سمنگان ،رباط جام و … از جمله این آثار معروف اند که بر قدمت این شهرستان در خراسان رضوی افزوده‌اند .