لباس محلی تربت جام لباس محلی تربت جام : در حال حاضر چگونگی پوشش محلی هر منطقه و لهجه صحبت کردن انان به عنوان فرهنگ و خرده فرهنگ شناخته شده است . این خصوصیات می تواند آداب و رسومی از قبیل مراسم عروسی و عزا و همچنین چگونگی پوشش هر منطقه و لهجه صحبت کردن […]
لباس محلی تربت جام
در حال حاضر چگونگی پوشش محلی هر منطقه و لهجه صحبت کردن انان به عنوان فرهنگ و خرده فرهنگ شناخته شده است . این خصوصیات می تواند آداب و رسومی از قبیل مراسم عروسی و عزا و همچنین چگونگی پوشش هر منطقه و لهجه صحبت کردن و…مردم آنجا را شامل شود. آنچه اکنون می خواهیم درباره آن توضیحاتی به شما ارائه دهیم چگونگی پوشش محلی مردم تربت جام می باشد. می‌توانیم قاطعانه بگوییم در حال حاضر هیچ کس ،با لباس محلی در سطح شهرستان و بازار دیده نمی‌شود . در صورتی هم که شخصی با لباسهای محلی واردشهر شود، مردم با یک دیده دیگر به او نگاه می‌کنند و در واقع نگاه تحقیر آمیز دارند. در واقع امروزه متاسفانه لباسهای محلی این مردان تنها در موسیقی و رقص های محلی این شهرستان به چشم می خورد.
لباسهای محلی مردان شهرستان تربت جام از اکثرا به صورت پیراهن و شلوار های سفید رنگ می باشد. در گذشته های دور این لباس ها به دو صورت پوشیده می شد. شکل اول مربوط به خان ها بوده است که دارای دو برچاک از سمت چپ و راست دامن بود. یعنی پیراهن را به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می نمود. دقیقا امروزه این لباس به لباس پاکستانی و افغانی معروف است. شکل دوم لباس های محلی که مربوط به کشاورزان و کارگران بوده لباس چهل تبریز نام داشت. این لباس ها پیراهن هایی از تکه های گوناگون دوخته شده و به تن می شد. البته دامن چین دار این پیراهن ها یکی از خصوصیات متمایز کردن این لباس با پوشش خان ها بوده است.
درواقع کلاه، به کلاه قرصی گفته می‌شود که از الیاف ظریف سیمی دوخته شده در داخل آن یک آستر نرم و لطیف به عنوان عرق گیر می دوزند. در گذشته مندیل ها شال های سفید بلندی به طول تقریباً ۴ تا ۵ متر بوده اند. جنس بیشتر آنها در گذشته از کرباس بوده است. اما امروزه با ایجاد تغییر و تحول در این لباس نه تنها طول آن کمتر شده, بلکه با کیفیت ترین لنگوته از جنس فاج تهیه می شود. در واقع این کلاه و مندی به منظور حفاظت از صورت و چشم استفاده می شود .
جلیقه ها که عموماً به رنگ سیاه دوخته می شد لباس های حلقه آستین و نیم تنه بودند که اکثر مردها این جلیقه را بر روی لباس های محلی سفید خود می پوشیدند. در واقع این سیاه و سفید بودن لباس ها در برابر یکدیگر نشان دهنده تاریکی در برابر روشنایی بود.
پتک یا پی تابه ای در گذشته مورد استفاده عموم مردان قرار می‌گرفت. اما امروزه مورد استفاده افراد کارگر چوپان و یا کشاورز می باشد. در واقع جنس این پتک ها از پشم به صورت تکه های تولید می شوند. به منظور مراقبت از پا در برابر سرما و یخ زدگی به دور مچ پا می پیچند. علاوه بر آن جهت جلوگیری از گزش و نیش حشرات نیز از این پوشش استفاده می نمایند .
در حال حاضر یکی دیگر از لباس های محلی تربت جام دستمال‌های ابریشمی سیاه رنگ است. دستمال‌های ابریشمی در گذشته به رنگ سفید بوده و شباهت زیادی به مندیل داشته است. اما امروزه این دستمال سیاه رنگ را بر روی لباس های سفید رنگ محلی دور کمر خود می بندند. در گذشته از این لباس به منظور گرم کردن خود و یا حفاظت از کمر در برابر کار و سرما به دور کمر خود می بستند.
درواقع چوغه لباسی از جنس چرم بوده است. به صورت کاپشن به تن می کردند و در مقابل سرما از بدنشان حفاظت می نمود .
چارق نوعی کفش و یا پاپوش محلی بوده است. به دو صورت تولید می شد ،یک گونه آن جهت پیاده روی و راهپیمایی کاربرد داشت و شکل دیگران برای کشاورزی و آبیاری مورد استفاده قرار می گرفت . جنس اغلب چارق ها از چرم معمولی بوده است .
زنان تربت جام دارای یک پیراهن دورچین بلند از پارچه های معمولی و طرح دار هستند. گاهی اوقات بر روی این لباس ها یک واسکت یا جلیقه نیز به تن می کنند. روسری آنها به نام قدیفه یا چارقد سفید می باشد که بر روی آن یک دستمال کوچک سیاه رنگ به نام لچک گره میزنند. در حال حاضر این لباس های محلی بیشتر در روستاها و افراد مسن استفاده می شود و قشر جوان و نوجوانان این شهرستان اکثراً این لباس ها را کمتر می پوشند .
آنچه که در بین همه گردشگران تربت جام مشهور و معروف است ،سوغات این شهرستان می باشد. مهم ترین و معروف ترین سوغاتی های این شهرستان ،زعفران و خربزه نام دارد. تربت جام یکی از قطب های اصلی تولید زعفران در استان خراسان رضوی شناخته شده است. خربزه نیز به عنوان مشهورترین سوغاتی این شهر می باشد. لذا به شما توصیه می کنیم که اگر مسافر این شهر شدید ، لذت خوردن این میوه خوش آب ورنگ را ازدست ندهید.
همانگونه که آگاه هستید صنایع‌دستی هر منطقه در واقع اصالت آن شهر را نشان می دهد. در شهرستان دیدنی و جذاب تربت جام نیز هنرمندانی هستند که با خلق آثار هنری توانسته‌اند اصالت شهر خویش را به رخ جهانیان بکشند. از جمله صنایع دستی و آثار هنری این مردمان هنرمند و هنر دوست می توان به موارد زیر اشاره نمود که با مهارت و زبردستی به تولید آنها می پردازند:
فرش بافی، از جمله معروف ترین نمونه های این آثار هنری است. مردمان آن با ذوق و علاقه به بافتن این فرش ها می پردازند. در واقع نوعی کسب درآمد نیز برایشان محسوب می‌شود. فرش های بافته شده توسط مردمان تربت جام حتی جنبه صادراتی نیز دارد. در واقع زنان و مردانه تربت جام با پیچاندن نخ در دستان پر هنر و قدرتمند خویش توانسته‌اند در زمینه‌های قالی بافی ،جوال بافی ،کرباس بافی، خورجین بافی، بافتن دستمال نخی و …
همچنین ساختن ظروف سفالی شهرستان خویش را در زمینه صنایع دستی غنی سازند.
یکی دیگر از جلوه های جذابیت شهر ستان تربت موم وجود چشم اندازهای زیبا و چشم نواز شهرستان است که به طور طبیعی گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. در واقع تربت جام یک شهر بسیار جذاب و علاوه بر آن تاریخی محسوب می شود. با سفر کردن به این شهرستان می توانید جاذبه های گردشگری ،تاریخی ،صنعتی و دیگر جذابیت ها و چشم اندازهای آن را مشاهده نمایید.
باید در نظر داشته باشید که موسیقی از قدمت و پیشینه بسیار طولانی و تاریخی در فرهنگ ایران و تربت جام برخوردار است. یکی از گونه‌های مهم و متداول در میان مردم این شهرستان ساز دوتار از که در نواختن آن از مهارت و علاقه فراوانی برخوردارند.
شغل اغلب مردم این شهرستان کشاورزی و دامداری می باشد. در واقع شهرستان تربت جام به عنوان مهمترین شهر تهیه و تولید محصولات کشاورزی در شرق ایران محسوب می شود. این در حالی است که افرادی که در شهرستان های این بخش از ایران به کار کشاورزی مشغول هستند در شهرستان تربت جام به نسبت بیشتر هستند. بررسی های اخیر ثابت کرده است ، که متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل استفاده نادرست از منابع آبی و کاشت غیر اصولی همچنین خشکسالی و کمبود باران، کشاورزی و اشتغال وابسته به آن را این شهرستان با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است .
این در حالی است که بیش از ۹۰ درصد آب مصرفی در شهرستان تربت جام در کشاورزی به مصرف می رسد. همین طور حول و حوش۹۲ درصد از این آب توسط آب های زیرزمینی تامین می‌شود. با این حال شهرستان تربت جام رتبه نخست در تولید محصولاتی مانند:
زعفران، خربزه، گندم، جو و دیگر صیفی‌جات را در استان خراسان بر عهده دارد. با توجه به این منابع آبی در این شهرستان رو به پایان است. با توجه به این در حال حاضر بیشتر کشاورزان سعی در تغییر الگوهای کشت خود دارند. به همین دلیل امروزه زعفران و پسته در بیشتر مناطق گوناگون شهر تربت جام کاشته شده و بهره برداری می شود. به شکلی که این شهرستان به یکی از مهمترین نقاط تولید زعفران در کشور محسوب می‌شود . علاوه بر این ترنجبین یکی دیگر از محصولات کشاورزی است که مختص این منطقه بوده و عنوان گیاه بومی تربت‌جام شناخته شده است.